Sự Thăng Chế Của Haile Selassie I: Từ Cuộc Đảo Chính Để Lên Ngôi Vua Và Tạo Dựng Ethiopia Hiện Đại

Trong lịch sử đầy biến động của Ethiopia, sự lên ngôi của Hoàng đế Haile Selassie I vào năm 1930 là một cột mốc quan trọng, đánh dấu sự kết thúc của chế độ quân chủ truyền thống và bắt đầu thời kỳ hiện đại hóa cho đất nước. Quá trình này, được hình thành từ cuộc đảo chính bất ngờ năm 1916, đã thay đổi sâu sắc cấu trúc xã hội và chính trị Ethiopia, đưa đến những thay đổi táo bạo về kinh tế, giáo dục và văn hóa.

Từ Regent Trẻ Tuổi Đến Vị Hoàng đế Uy Nghi:

Ras Tafari Makonnen, người sau này trở thành Haile Selassie I, sinh ra trong một gia đình quý tộc có quyền lực. Ông được bổ nhiệm làm nhiếp chính (Regent) cho cháu trai của mình - Emperor Menelik II, khi hoàng đế còn nhỏ tuổi.

Năm 1916, Tafari đã tận dụng cơ hội hiếm hoi: cuộc đảo chính do Dejazmach Balcha Safo lãnh đạo, một vị tướng đầy tham vọng.

Balcha Safo và những đồng minh của ông đã lên kế hoạch lật đổ chế độ quân chủ hiện tại và thiết lập một chính quyền mới dựa trên nền tảng dân chủ hơn. Tuy nhiên, Tafari đã nhanh chóng hành động, kêu gọi sự ủng hộ từ các lực lượng trung thành với hoàng gia, và dập tắt cuộc đảo chính chỉ trong vòng vài tuần.

Sự Phục Hồi Của Ethiopia Và Sự Hình Thành Một Quần Chúa Hiện Đại:

Cuộc đảo chính năm 1916 đã trở thành bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp của Tafari. Ông đã được chứng tỏ là một nhà lãnh đạo tài ba và có tầm nhìn xa, thu phục lòng tin từ giới quý tộc và nhân dân. Sau khi Menelik II qua đời năm 1913, Tafari lên ngôi hoàng đế với niên hiệu Haile Selassie I - “Thần quyền của Chúa”, một cái tên thể hiện rõ ý chí cải cách và khát vọng hiện đại hóa đất nước của ông.

Hành Trình Cải Cách:

Haile Selassie I đã ban hành một loạt các cải cách táo bạo nhằm thay đổi bộ mặt Ethiopia:

• Giáo dục: Ông thành lập trường học mới, khuyến khích nữ giới theo đuổi học vấn và mở rộng cơ hội giáo dục đại học.
• Kinh tế: Ông đã thực hiện những chính sách để thúc đẩy phát triển công nghiệp, nông nghiệp và thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế.
• Luật pháp: Ông ban hành một bộ luật dân sự mới dựa trên nguyên tắc bình đẳng và công lý, thay thế hệ thống luật lệ phong kiến lạc hậu.

Chiến Tranh Ethiopia - Ý (1935-1941) và Những Bài Học:

Trong Chiến tranh Ethiopia - Ý, Haile Selassie I đã lãnh đạo cuộc kháng chiến chống lại sự xâm lược của quân đội Ý. Mặc dù bị áp đảo về quân sự, ông đã kêu gọi sự ủng hộ quốc tế, khơi dậy tinh thần đoàn kết dân tộc và biến cuộc chiến này thành một biểu tượng của sự đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc.

Cuộc chiến này cũng cho thấy những điểm yếu trong chính sách đối ngoại của Ethiopia: thiếu quan hệ ngoại giao vững chắc và sự phụ thuộc vào các cường quốc phương Tây.

Di Sản Của Haile Selassie I:

Haile Selassie I là một nhân vật lịch sử có tầm ảnh hưởng lớn, được coi là cha đẻ của Ethiopia hiện đại. Ông đã đưa đất nước thoát khỏi tình trạng lạc hậu và bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Tuy nhiên, triều đại của ông cũng không phải là hoàn hảo.

Những nỗ lực cải cách của ông vẫn chưa giải quyết được triệt để những bất bình đẳng xã hội và vấn đề về phân chia quyền lực. Sự kiện đảo chính năm 1974 đã dẫn đến sự sụp đổ của chế độ quân chủ, đánh dấu một thời kỳ mới trong lịch sử Ethiopia.

| Di sản Của Haile Selassie I |

|—|—| | Modernization: | Đã đưa Ethiopia bước vào kỷ nguyên hiện đại với các cải cách về giáo dục, kinh tế và pháp luật. | | National Unity: | Đã đoàn kết dân tộc trong cuộc kháng chiến chống lại sự xâm lược của Ý. | | International Diplomacy: | Đã nỗ lực nâng cao vị thế quốc tế của Ethiopia trên đấu trường ngoại giao. | | Limitations: | Các cải cách chưa giải quyết triệt để những bất bình đẳng xã hội và vấn đề về phân chia quyền lực. |

Haile Selassie I là một nhân vật lịch sử phức tạp, với những thành tựu đáng kể và những hạn chế không thể bỏ qua. Sự lên ngôi của ông đã thay đổi bộ mặt Ethiopia và để lại di sản sâu đậm đối với đất nước này.